ارزیابی اثرات بقایای شبیه سازی شده علف کش سولفوسولفوران (آپیروس) در خاک بر هفت گیاه زراعی

به منظور بررسی حساسیت گیاهان زراعی نخود، لوبیا، عدس، ذرت، کلزا، چغندرقند و گوجه­فرنگی به بقایای علف­کش سولفوسولفوران در خاک، آزمایشی گلخانه­ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار دردانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل گیاهان زراعی (نخود، لوبیا، عدس، ذرت، کلزا، چغندرقند و گوجه­فرنگی) و غلظت­های شبیه­سازی شده علف­کش آپیروس در خاک (0، 12/0، 3/0 ،6/0، 2/1، 4/2 و 6/3 میکروگرم در کیلوگرم خاک) بودند. یک هفته پس از ظهور گیاهان، درصد سبز شدن آنها تعیین و 30 روز بعد از سبزشدن درصد بقا و زیست توده اندام هوایی و ریشه آنها اندازه­گیری شدند. برای ارزیابی پاسخ گیاهان مورد مطالعه، پس از تجزیه واریانس داده­ها، پاسخ گیاهان مذکور به بقایای علف­کش سولفوسولفوران از طریق برازش زیست­توده اندام هوایی به معادله لگاریتمی سیگموئیدی 4 پارامتری و محاسبه غلظت لازم برای 50 درصد کاهش زیست ­توده  انجام شد. نتایج نشان دادند که درصد سبز شدن، بقا و زیست توده تولید شده ریشه و ساقه گیاهان مورد مطالعه تحت تاثیر معنی­دار بقایای سولفوسولفوران قرار گرفت. با افزایش غلظت سولفوسولفوران در خاک پارامترهای مذکور در تمام گیاهان به طور معنی­داری کاهش یافت. در کمترین غلظت سولفوسولفوران ، متوسط تلفات زیست توده اندام هوایی و ریشه به ترتیب، 30/19 و 93/24 درصد و در بیشترین غلظت آن 00/92 و 20/92 درصد بود. بر اساس نتایج آزمایش، گیاهان مورد مطالعه حساسیت متفاوتی به بقایای سولفوسولفوران داشتند. بطوری­که بیشترین (3/75 و 96/79 درصد) و کمترین (40/54 و 00/42 درصد) تلفات زیست توده اندام هوایی و ریشه به ترتیب در گوجه­فرنگی و چغندرقند مشاهده شدند. بر اساس شاخص id50 نخود، لوبیا و ذرت (05/0 میکرو­گرم در کیلوگرم خاک) و گوجه فرنگی (008/0 میکرو­گرم در کیلوگرم خاک) به ترتیب متحمل­ترین و حساس­ترین گیاهان زراعی به بقایای سولفوسولفوران در خاک بودند. با توجه به نتایح حاصل اثرات بقایای سولفوسولفوران درگیاهان مورد مطالعه در سطح کم و متوسط بقایای آن در خاک رخ می­دهد.  بر اساس شاخص id50 گیاهان زراعی مذکور از نظر حساسیت به بقایای سولفوسولفوران به صورت: گوجه­فرنگی> چغندرقند> کلزا> عدس> ذرت= لوبیا= نخود،  طبقه بندی شدند.